“ปราสาทพนมรุ้ง” ศาสนสถานเก่าแก่ที่มีอายุกว่าพันปี สถานที่ซึ่งเป็นแหล่งศึกษาผลงานด้านประวัติศาสตร์ศิลปะและสถาปัตยกรรมในอดีต นอกจากนี้ ปราสาทพนมรุ้งยังทำหน้าที่เชื่อมโยงให้เห็นมิติด้านอำนาจ ศาสนา และภูมิปัญญาโบราณ อันสามารถฉายภาพให้เห็นถึงความสัมพันธ์ในมิติต่าง ๆ ระหว่างพื้นที่อีสานโบราณ กับ อาณาจักรขอมหรือเขมรโบราณ

ปราสาทพนมรุ้ง ก่อสร้างด้วยหินทรายสีชมภูถือเป็นสถาปัตยกรรมที่ไม่ได้มีแค่ความสวยงามเท่านั้น แต่ผู้สร้างได้ซ่อนความหมายไว้มากมายทั้งปรัชญาความคิด หลักวิศวกรรม และดาราศาสตร์ ประตู 15 ช่อง ของปราสาทพนมรุ้ง หากมองในแง่การก่อสร้างปราสาท คงไม่ใช่เรื่องแปลก เพราะการสร้างปราสาทของคนโบราณ ผู้สร้างมักแฝงทั้งในแง่คติความเชื่อทางศาสนา ลัทธิต่าง ๆ และที่สำคัญคือ การบงบอกอำนาจของผู้สร้าง

ตามจารึกมีบันทึกสร้างประตูถึง 16 บาน นี่อาจเป็นกุญแจอีกดอกหนึ่งที่จะไขปริศนา หรือความลับของปราสาทพนมรุ้ง

พระอาทิตย์ส่องลอดบานประตูทั้ง 15 บาน จึงไม่ใช่ปาฏิหาริย์หรือเรื่องบังเอิญ แต่เป็นการแสดงองค์ความรู้ทั้งด้านสถาปัตยกรรม วิศวกรรม และดาราศาสตร์ปราสาทพนมรุ้ง จึงมีคุณค่าทั้งด้านภูมิปัญญา การเมืองการปกครองในสมัยโบราณ ด้านศาสนา ที่เชื่อมโยงแลกเปลี่ยนกับความรุ่งเรืองในพื้นที่ต่าง ๆ ของสุวรรณภูมิ

ติดตามในสารคดี "รากสุวรรณภูมิ" วันอาทิตย์ที่ 2 กรกฎาคม 2566 เวลา 21.10 - 22.00 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมย้อนหลังทาง http://www.thaipbs.or.th/RakSuvarnabhumi

ปราสาทพนมรุ้ง #อาณาจักรขอม #เขมรโบราณ